Bir kimse her namazdan sonra tesbih çekeceğim diye yemin etse, senelerce çoğunda çekmese ne lazım gelir?
Tesbih çekmediği ilk vakit için yemin keffareti verilir. Sonraki çekmediklerinde artık verilmez.
Şart lafızları: İn (eğer), iza (-dığı zaman, şayet), izâ ma (-dığı zaman, şayet), külle (her), küllemâ (her ne zaman), meta (ne zaman), meta ma (ne zaman). Bu şartların hepsinde, şart bulunduğu zaman yemin çözülür (bozulur ve devam etmez). Ancak “küllema” bundan müstesnadır. Yani her işlediğinde, bir defa daha yemini bozulur. (Kuduri, İhtiyar). Demek ki külle (her) ile yapılan bütün yeminler bir defa bozulmakla çözülüyor. Küllema (her ne zaman) lafzı ile bağlamadıkça yemin tekrar etmiyor. Çünki küllü (her) kelimesi isimlerin, küllema (her zaman) ise fiillerin üzerine girer.
Yani küllema (her ne zaman) da başlangıçta bir yemindir; ama şart edilen iş yapıldıkça, yemin yenilenmeye devam eder. Ama bunlardan hangisi olursa olsun şart devam ettiği müddetçe yemin bozulmaya devam eder.
Yemin müteaddit olursa keffaret de müteaddit olur. İmam Muhammed’e (ve Hanbelîlere) göre yeminlerin keffaretleri çok olduğunda, keffaretler tedâhul edip (iç içe geçip) bir keffaret hepsine kifayet eder. Muhtar olan kavil de budur. Şeyhayn (İmam Ebu Hanife ve Ebu Yusuf) ile Mâlik ve Şâfiî’ye göre her bozduğunda ayrı keffaret verir.
Elfıkhu Alel Mezahibil Erbaa'da diyor ki, “Yeminler birden fazla olunca her biri bozulduğunda ayrı keffaret verilir. Hanefî,  Mâliki ve Şâfiîde böyledir. Bir kavilde yeminler iç içe girerler, keffaretleri birden fazla olmaz. Bu İmam Muhammed'in görüşüdür. Hanbelîde de böyledir. Ancak İmam Muhammed’in kavli bir sözle aynı hususa birkaç yemini veya faklı sözlerle aynı işe yemine dairdir. Nitekim Şeyh Bedreddin, Teshîl’de diyor ki: “Filan ve filan kimselerle konuşmayacağına yemin eden kimse, her ikisi ile de konuşsa tek bir keffaret kâfi gelir. Vallahi ve billahi ve tallahi seninle görüşmeyeceğim dese, bir defa görüşse, birinci kavle göre tek keffaret; diğer kavle göre üç keffaret verilir.


14 Eylül 2019 Cumartesi
Alakalı Başlıklar