Cevab: Kur’an-ı kerim yazısı ile karışık kitaplar mushaf hükmünde değildir; ihânet (aşağılama) kasdı olmadan yere konabilir diyen âlimler vardır (İbni Âbidin.) Kaldı ki burada mushaf zâhir (açıkta, ortada) değildir. Nitekim insanlar az da olsa Kur’an-ı kerimi ezbere bilmektedir. Bu halde böyle bir insanın üst katında kimsenin oturmaması lâzım gelir. İçinde yalnız Kur’an-ı kerim kaydı bulunan kaset veya CD böyle değildir. Buna hürmet lâzım ise de, mushaf kadar değildir

Cevab: Limen hamd yerine limel hamd demekle namaz bozulur. Ancak Halebî, «Mahrec yakın olduğu için namazın bozulmaması ümid edilir» demiştir. Anlaşıldığına göre bunun hükmü pelteğin hükmü gibidir. Hulvanî'nin beyânına göre sahabeden bazıları bunu Hazreti Peygamber’den rivayet etmiş; “öyle okumak bazı Arab kabilelerinin lehçesidir” demişlerdir. En'amte, dinüküm, vemenfûşü kelimelerindeki nun'ların lame tebdili ile namazın bozulması lazım gelip gelmeyeceği hususunda ulemanın ihtilaf ettikleri Haddâdî'den nakledilmiştir. (İbn Âbidîn, Namazın adabı bahsi.)

Cevab: Mahreçleri yakın olduğu için namazı kurtarır. İlmihalde diyor ki: Bir harfi, başka harf okumakda, harfler çok farklı ise, bozar. Meselâ, sat yerine ta söylemek, sâlihât yerine tâlihât okumak gibi. Harflerin farkı az ise, çok âlimler, ma’nâ değişirse, eğer bilerek okudu ise, bozulur. Ağzından kaçdı ise, bozulmaz dediler. Dat yerine zı demek, sin yerine sat, te yerine tı demek gibi. Fetvâ böyle ise de, ihtiyâtlı olmak lâzımdır. Dâllîn yerine zâllîn okumak böyledir.

Cevab: Hamamda yıkanma yerlerinde yüksek sesle Kur’an-ı kerim okursa mekruh, sessiz okursa mekruh değildir. Hamamcının odasında okursa İmam Ebu Hanife’ye göre iki halde de mekruh olmaz. Yüksek sesle tesbih ve tehlil hiç mekruh değildir. Helâda Kur’an-ı kerim okumak mekruhtur. Çünki hamam ve helâ pislik mahallidir. Ancak fıkıh kitaplarındaki hamam ve helâlar ile günümüzdekiler aynı değildir. Bugün hamam ve helâların gideri olduğundan, su döküp gittiği zaman normal bir odadan farkı kalmaz. Bu takdirde burada Kur’an-ı kerim okumak, namaz kılmak, buraya Mushaf ile girmek mekruh değildir. Ama ortada görülen bir necâset varsa, mekruh olur. Zaruret varsa, burada namaz kılınır.

Cevab: Kılabilir ise de, en az iki tane daha öğrenmek iyi olur. Başka sûre bildiği halde, hep aynı sûrelerle kılınan namaz mekruh olur.

Cevab: Bozmaz. Kıraatla alakalı kaideler (tecvid) namazın sıhhatine tesir etmez.

Cevab: Sabah ve öğle namazında tıval-ı mufassala denilen Hucurat'tan Tarık suresine kadar; ikindi ve yatsıda Tarık'tan Beyyine suresine kadar, Akşamda da Beyyine'den aşağısını okumak sünnettir. Kısa okumak mekruh değildir.

Cevab: Namaz bozulmaz. Ayn harfini elif gibi okumak bazı kıraatlerde vardır. Ama doğrusu ayn harfini çıkarmak ve çıkartmaya uğraşmaktır.

Cevab: Hayır. Mekruh (bid’at) olması muayyen hâle mahsustur. O da bunun bu şekilde okunmakla sevab elde edileceğine inanmaktır. Bu maksatla olmadıkça, beraber okumanın mahzuru yoktur.

Cevab: Bu halde sübhaneke okunmaz, yarıda kesilir. İmam Ebu Yusuf’a göre imam fâtihayı okurken sustuğu yerlerde cemaat, sübhanekenin kalan kısmını okur.

Cevab: İ'rab hatasıdır. Namaz bozulmaz.

Cevab: Besmele Hanefilere göre ayet değildir. Kıraat yerine geçmez.

Cevab: İlk rek’atte okuduğundan mushaftaki sırasına göre daha yukarıda bir ayet veya sure okumak mekruhtur. İkinci rek'atte, birinci rek'atten üç veya daha fazla bir mikdarda uzun âyet okumak mekruhtur. Ancak aradaki fark, üç âyetten az olursa, mekruh değildir. Eğer âyetlerin uzunluğu birbirlerine yakın ise, âyetlerin sayısına itibar olunur. Ancak âyetler uzunluk bakımından birbirlerinden farklı iseler, bu halde, kelimelerinin veya harflerinin sayısına itibar olunur. (İbni Abidin)

Cevab: İmam ve tek başına farz kılan bu hususta müsavidir. (Nimet-i İslâm)

Cevab: Sabah namazının birinci rek'atinde, ikinci rek'atinden daha uzun okumak, bil'icmâ' sünnettir. İmam Muhammed bütün namazların ilk rek'atlerinde, ikinci rek'atlerinden daha uzun okumayı müstahsen görmüştür. Fetva da bunun üzerinedir. Cum'a ve Bayram namazlarında iki rek'at arasındaki kıraat farkı üzerinde ihtilâf edilmiştir. Bu hususta bazı âlimler bu iki rek'at arasındaki fark, üçte bir ve üçte iki nisbetinde olmalıdır. Üçde iki, birinci rek'atte; üçde bir de, ikinci rek'atte okunmalıdır, demişlerdir.

Nafile namazının her şefinde (her çift rek’atinde) birinciyi ikinciden uzun tutmak mekruhtur. Meğer ki, Hazret-i Peygamber’den veya bir sahabiden bunun hilafına bir nakil olsun. Vitirin ilk rek’atinde, Sûre-i A’lâyı ve ikinci rek’atinde Kâfirûn ve üçüncü rek’atinde ihlâs sûresini okumak gibi. Vitir dahi kıraat bakımından nâfile gibidir. Mezkûr kerahet, Şeyhayn (İmam Ebu Hanife ve Ebu Yusuf) indindedir. İmam Muhammed uzatmayı ihtiyar etmiştir. Farza gelince: Mezkûr uzatma, sabah namazında bilicmâ sünnettir. İmam Muhammed’e göre sabah namazının dışındaki namazlarda da sünnettir.

Bütün namazlarda, ikinci rekâtı, birinci rekâttan üç ve daha ziyade âyetle uzatmak mekruhtur. Daha azı mekruh değildir. Nitekim Hazret-i Peygamber’in, sabah namazını Muavvezeteyn ile kıldıkları olmuştur. İkinci sûre (Nâs) birinci sûreden (Felâk) bir âyet uzundur. Nafilenin üçüncü rekâtı, yeni bir namazın başı demek olduğundan, onu, evvelkilerden uzun tutmak, mekruh olmaz. Çünkü, nafilenin her şefi (her iki rek’ati) müstakil bir namazdır. Bu mekruhluk, sünnet ile gelen dışındakilerde tenzihîdir. Nas olan yerde kerahet yoktur. Hazret-i Peygamber, Cuma ve bayram namazlarının ilk rek’atlerinde, Sûre-i A’lâ ve ikinci rek’atlerinde Sûre-i Gâşiye’yi okurdu. İkincisi, birinciden yedi âyet uzundur. Ziyade, sûrelerin ihtilâfı ile muhtelif olur. Eğer sûreler kısa ise, üç âyetten ziyade olmakla mekruhtur; sûreler uzun ise yedi âyetten az ziyade olmakla mekruh değildir. (Nimet-i İslâm)

Cevab: Cemâat razı olsun olmasın kıraat ve zikirlerde namazı cemaata sünnet miktarından fazla uzatmak kerahet-i tahrimiye ile mekruhtur. Bu hususta hadis-i şerif vardır. Zaruret varsa, sünnet mikdarından da kısa okunabilir. (İbni Abidin).

Cevab: Sabah ve öğle namazında Hucurat’tan Târık suresine kadar; ikindi ve yatsıda Târık’dan Beyyine suresine kadar; akşamda Beyyine’den sonrasını okumak müstehabdır.

Cevab: Kaf da değil, gaf da değil. İkisinin arasıdır. Ama gaf'a daha yakındır. Zahmetsizce söylenir. Kaf ise hırıldamaya yakın çıkıyor. Doğru değildir. Ama ğayn harfine yakın okuma tehlikesine mebni bazı hocalar kaf şeklinde talim ediyor. Kef olarak okunursa, mahreçleri yakın olduğu için namaz bozulmaz. Ama böyle okumak doğru değildir. Düzeltmek lazımdır. Bile bile okumak günahı gerektirir.

Cevab: Câiz ise de tek sure okumak evladır. Peşpeşe okunacak ise surelerin mushaftaki sırasına dikkat etmelidir. Peşpeşe farklı âyet-i kerimeler okumak da câizdir. Bunlarda da mushaftaki sıraya ve okurken arada üçten az âyet-i kerime atlanmamasına dikkat etmelidir. Yine de âyet-i kerimeleri aralıksız sırasıyla okumak evlâdır.

Cevab: Sabah, akşam ve yatsı gündüz kaza edilirken, fâtiha ve zammı sureler sesli okunabilir. Öğle ve ikindi namazı gece kazâ edilirken de sessiz okunur.

Cevab: Sabah, akşam ve yatsı namazları ile vitr namazı cemaat ile kılınırken cehrî kıraat ile kılmak vâcibdir. Bunlar yalnız kılınırken cehrî kıraat ile kılınabilir. Sabah, akşam ve yatsı namazı gündüz cemaatle kazâ edilirken cehrî kıraat edilir. Gece kılınan nâfile namazlar da cehrî kıraat ile kılınabilir.

Cevab: Câiz ise de kısa sureleri tek başına okumak efdaldir. Ancak zaten Nas suresinden sonra sure olmadığı için geriden okuması gerekecektir. Bu ise mekruhtur. Şu halde en uygunu Nas suresini ikiye bölerek okumaktır.

Cevab: Tecvid kaidelerine uymak müstehabdır. Uymamak namazı ifsad etmez.

Cevab: Yanlış okunan harflerin mahreçleri, çıktığı yerler yakınsa, namaz bozulmaz. Hatta mahreç yakınlığı olmasa bile, umumî belvâ varsa, yani insanların çoğu bu hataya düşüyorsa, namaz câiz olur. Meselâ avam sâd yerine zel, zel yerine keskin zâ, dâd yerine yerine tâ okursa bazı ulemaya göre namaz bozulmaz. Bu izaha göre se’yi sin’e, kâf’ı hemzeye çevirmekle namazın bozulmaması gerekir. Bütün bunlar müteahhirîn âlimlerinin sözleridir. (İbni Abidin-Zelletü’l-kâri bahsi). Yine de ihtiyatlı olan mütekaddimînin sözleridir. Böyle kimselerin imamlık yapmaması gerekir.

Cevab: Mushaftan, yani Kur'an-ı kerim yazılı bir şeyden okumak mutlak surette namazı bozar. Çünki bu öğrenmedir. Ancak okuduğunu ezber bilir ve eline almadan okursa bozmaz. Bazıları, “Namaz ancak bir âyet okumakla bozulur” demiştir. Halebî bu kavli daha ma’kul görmüştür. Zira İmam-A'zam'a göre namaz câiz olacak miktar bir âyettir. Bazıları Fâtiha kadar okumadıkça namaz bozulmayacağını söylemişlerdir. İmam Şâfiî bunu kerahetsiz câiz görmüştür. İmameyne göre ise kerahetle câizdir. Çünki Ehl-i kitâba benzemek vardır. Yani bunu kasden yaparsa benzemek vardır. Zirâ her şeyde Ehl-i kitâba benzemek mekruh değildir. Mekruh olan, mezmum (kötülenmiş) şeylerde ve benzeme kasd edilenlerde onlara benzemektir. Yemek içmekte benzemek mekruh değildir. Bazıları Fâtiha kadar okumadıkça namaz bozulmayacağını, bir takımları da bir âyet okumadıkça bozulmayacağını söylemişlerdir. Daha münâsip olan da bu kavildir. (İbni Abidin, Namazı Bozan Şeyler)

Cevab: Doğru okumaya çalışmalı. Buna rağmen böyle okumaktan kurtulamazsa, mazurdur. v diye telaffuz işitmedim. ğayn harfinin mahreci v'ye yakın bile değildir.

Cevab: Bu niyetle okuyan yoktur. Zı harfinin mahreci, ze veya zel’e yakın olduğu için, müteahhirin ulemâsına göre namaz bozulmaz. Ancak imkânı olduğu halde düzeltmeye çalışmayan bundan mes’ul olur.

Cevab: Mim durağı ekseriya mananın bozulmaması için konulmuştur. Arapça bilen, mananın bozulup bozulmadığını anlar. Avam anlayamaz. Mim durağında durmaya dikkat etmelidir. Sehven durulmamışsa da bir şey lazım gelmez. Zira kıraatin çeşitli vecihleri (çeşitleri) vardır.

Cevab: Selli sin ile; salli sad iledir. Sin ile okursa ve hemen düzeltmezse bir kavle göre bozulur. Bir başka kavle göre, mahreçleri yakın olduğu için bozulmaz.

Cevab: Hayır, zira Kur’an-ı kerimi her zaman mushaftaki sıraya göre kıraat etmelidir. Kasten bunu terketmek mekruhtur.

Cevab: Elinden geldiği kadar yapar. “Elhamdülillahi rabbilâlemîn” âyeti, kıraat farzı için yeter. Bunu okur. Bunu dq okuyamıyorsa, okunacak zaman kadar susarak durur.

Cevab: Kıraatte, ayrıca rükû, secde ve teşehhüd tesbih ve dualarındaki i’râb (hareke) hataları namaza zarar vermez.

Cevab: Hayır. Kıraat hataları, eğer namazı bozmuyorsa, sehv secdesini de icap ettirmez.

Cevab: Farz olan kıraate yetecek kadar okur.

Cevab: Caizdir. Ama farzlarda müstehap olan, 2.rek’atte, 1.rek’attekinin yarısı kadar okumaktır.

Cevab: Bozmaz. Zira bu kelime Kur’an-ı kerimde vardır. Manaya da esaslı tesir etmemektedir.

Cevab: Farzda üç âyet okuyacak kadar uzatmak evet; sünnet namazlarda esah kavle göre hayır. İmam Muhammed’e göre nafilelerde de böyledir. Ancak o nafile namazda okunacak sureler hakkında bir hadis varid olmuşsa, ikinci rekatın uzun olması mekruh olmaz. (Nimet-i İslâm)

Cevab: Âlimlere göre bu sure, Enfâl suresinin devamı mahiyetindedir. Neml suresinde geçen besmele, hükmen bunun besmelesi sayılır.

Cevab: Bu mesele, Kur’an-ı kerimin mushaf haline getirilişi sırasındaki ihtilaflara dairdir. Kat’i icmâyı inkâr küfrdür. İbni Mes’ud’un bu kanaatte olduğu rivayeti doğru ise, icmâdan evveldir. Kaldı ki bu rivayetin sıhhati şüphelidir. Senedinde zayıflık vardır. Kat’i icma dururken, böyle rivayetlere itibar edilemez. İbni Mes’ud sahabi ve büyük bir müctehiddir. Kur’an-ı kerimi en iyi bilen sahâbîlerden olduğu hadîs-i şerifle sabittir. Vahy-i ilahîye şâhid olmuştur. İlk Müslümanlardandır. İcma’ya muhalefeti tasavvur olunamaz. Böyle bir şey vârid olsaydı, diğer sahâbîler itiraz etmez miydi? İmam Bakıllânî, el-İntisar kitabında bunları uzun anlatıyor ve bu iddiayı reddediyor. Kevserî der ki, İbni Mes’ud’un mushafında, unutulması mümkün olmayan Fatiha ve Muavvizeyen sureleri yazılmamıştı. Bu, onları Kur’an’dan saymadığını göstermez. Yine Kevseri, İbni Mes'ud'a atf olunan şaz kıraatlerin ona ait olmayıp İbni Mes'ud'dan tefsir sadedinde rivayet edilen sözler olduğunu beyan eder. Mesela İbni Mes’ud, bir mushafta yanlış yazılmış Muavvizeteyn görüp de, “Bunlar Kur’an’dan değildir; bunları silin” demiş olsa, bu rivayet, dolaşa dolaşa bu şekilde intikal etmiş olabilir. ‘ büyük kıraat imamından âsım, Hamza ve Kisâî’nin silsilesi İbni Mes’ud’a uzanır. Hiçbirinde Fâtiha ve Muavvizeteyn eksik değildir. Sahih olan, bunların kıraatinde Muavvizeteyn ve Fâtiha sureleri mevcud; kunut duaları ise mevcud değildir. Şu halde İbni Mes’ud’un kavli de bundan başkası olamaz. Sitemde mushafın hikâyesi anlatılıyor. Ayrıca İslam Hukuku Tarihi kitabımı okuyunuz.

Cevab: Asr-ı saadette Mekke’de namaz farz olmuştu. Müşriklerden saklanma ihtiyacından dolayı, gündüz namazları hafi (sessiz); ama sokaklardan el ayak çekildiği gece namazları cehri (sesli) okunmuştur.

Cevab: Âdetliyken ezberden bile olsa Kur’an-ı kerim okumak caiz değildir. Ancak Rabbenağfirli… gibi dua ayetlerini dua niyetiyle okumak caizdir. Bahsettiğiniz sureleri ve âyeti okumak caiz değildir. Eskiden bilmeyip okumuşsa, bu imanına zarar vermez; öğrenmediği için tövbe eder.

Cevab: Kıraati güzel olan da vardır, olmayan da var. Cami, kıraat dinleme yeri değil; cemaatle namaz kılma yeridir. Her vakit için camiye gitmelidir.

Cevab: Hayızlı iken kıraat veya mushafa dokunmak caiz değildir. Bahsettiğiniz, kıraat değildir.

Cevab: Namazı bozacak derecede hatalı ise, bu namazların kaza edilmesi icap eder. Bu sebeple beş vakit namazın sünnetlerini kaza niyeti ile kıldığınız gibi, müsait olduğunuz zamanlarda kaza namazı kılarsınız.