Avlanmak câiz midir?
İhtiyaç için avlanmak mübahtır. Eşbâh’ta avcılığı meslek edinmek mübah değildir, diyor. Ama Dürrü’l-Muhtar, Bezzâziyye, Hidâye sahipleri mübah olduğunu söyler. Kabul edilen görüş de budur. Hadis-i şerifte, “Bir kimse av peşine düşerse, gafletten kurtulamaz” buyuruldu (Tirmizî). Bir başka hadis-i şerifte de “Avlanmayı terk edene hususî şefaat edeceğim” buyuruldu (İhyâ). Bir diğerinde ise “Avlanan her hayvan, kesilen her ağaç, onların Allah’ı tesbihlerinin kesilmesi demektir” (Ebû Nuaym). Can yakmak makbul olmadığı için, kasaplık gibi, avcılık da çok tavsiye edilen bir meslek değildir. Bununla beraber helâlinden olduğu müddetçe, bütün kazanç yolları câizdir. (İbni Abidin-Sayd Bahsi)
İhtiyaç dışında, oyun ve eğlence için avlanmak mekruhtur. (Eşbâh, Bezzâziye, Mecmau'l-Fetâvâ, Şürünbülâliyye). Nitekim İmam Ebu Yusuf der ki: Oyun, eğlence için avlanılırsa onda hayır yoktur ve onu kerîh görüyorum. Eğer satmak, katık yapmak veya başka bir ihtiyacında kullanmak gibi muhtaç olunan şeyleri kastederse avlanmakta herhangi bir beis yoktur. (Tatarhâniye).
Netice itibariyle ihtiyaç ve maişet için avlanmak caiz olduğu gibi, avcılığı meslek edinmek de câizdir. Avlanması spor için olsa bile, avladığı havanın eti veya postundan istifade ediyorsa, bir mahzur yoktur. Nitekim Hazret-i Peygamber, av eti yemiş ve sevmiştir.
İhramlı kimsenin avlanması câiz değildir. İhtiyaç için veya meslek olarak avlanmanın mübah olmasında da şartlar vardır. Bunların beşi avcıdadır: 1-Hayvan kesebilecek ehliyette olmalıdır. 2-Hayvanı tutmak için avcı hayvanı o gönderecektir. 3-Avlanması helâl olmayan bir kimse, onunla birlikte hayvanı göndermeyecektir; 4-Besmeleyi kasten terk etmeyecektir. 5-Hayvanı ava saldıktan sonra, av tutuluncaya kadar (hayvan) orada başka bir işle meşgul olmayacaktır. O şartların beş tanesi de av köpeğindedir: 1-Köpek muallem (terbiye edilmiş) olacaktır. 2-Gönderilme yönleri üzerinden gidecektir. 3-Avlanması helâl olmayan başka bir köpek ona ortak olmayacaktır. 4-Avladığı hayvanı yaralamak suretiyle öldürecektir. 5-O avdan bir şey yemeyecektir. Beş şart da avlanan hayvandadır: 1-Haşerattan olmayacaktır. 2-Balık hariç suda yaşayanlardan olmayacaktır. 3-Kendisini iki kanadı veya dört ayağı ile koruyabilecek hayvanlardan olacaktır. Bir başka deyişle yakalanması ancak hile ile mümkün olan, ürkek ve yakalanmamak için bütün gayretini sarfeden hayvanlar avlanabilir. Bunlara vahşî denir ki, ehlînin zıddıdır. Binaenaleyh tavuk, kaz gibi kümes ve sığır, davar gibi ahır hayvanları, at ve eşek gibi binek hayvanları avlanamaz. Geyik gibi bir av hayvanı insanlara alıştırılırsa, av hayvanı olmaktan çıkar. 4-Dişiyle veya pençeleriyle kuvvet bulanlardan olmayacaktır. 5-Kesilmeden önce bu yara ile ölmesi lâzımdır. (İnâye)


26 Haziran 2012 Salı